Arjan Peters kent de bundel in de Volkskrant vier sterren toe en noemt het ‘een meesterzet’. ‘Heel plezierig dat Treur zich van conclusies onthoudt. Die mogen wij trekken,’ aldus Arjan Peters. De lovende bespreking wordt afgesloten met: ‘Treurs ogenschijnlijke tussendoortje is er een van formaat.’

In NRC geeft Thomas de Veen ook 4 sterren: ‘Bovendien schrijft Treur scherper, vlijmscherp, in deze ultrakorte verhalen. In een enkele zin weet ze vaak haar personages en hun hele levens neer te zetten: ‘Lydia vindt het niet gezond dat Govert haar nog elke dag belt, een jaar nadat het uit is, maar ze is eraan gewend geraakt.’ Haar stijl is met name zo boeiend doordat ze de indirecte rede inzet voor dubbelzinnigheid: je weet niet precies wie je hoort, de verteller of het personage, hun gedachten of hun uitgesproken woorden. Zoals bij Jacob die een ‘schrijfbijbel’ krijgt: ‘Door het cadeau voelt Jacob zich begrepen op het niveau van zijn allerdiepste wensen.’

Zo bereiken we, met Treur, de mensen in hun diepste gedachten – denken we, maar het is misschien eigenlijk grilliger. Die dubbelzinnigheid maakt haar mensen menselijk, haar verhalen waarachtig en interessant. De ironie in X&Y is niet zonder mededogen, dat is juist de kracht ervan: Treur beziet, accepteert en viert de oneffenheden en onzekerheden in mensen en hun relaties. Ze laat haar gewone mensen, hoe herkenbaar ook, toch allemaal anders zijn.

Eerder kreeg de bundel 4 sterren in De Morgen en verscheen er een mooie recensie op Knack.be. De Zeeuwse krant PZC schrijft: ‘Universele verhaaltjes. In één openingszin legt zij uit waarvoor menige auteur drie inleidende hoofdstukken nodig heeft. Welgeteld drieëndertig keer de ingrediënten voor een roman, personages incluis.’ Daarnaast was Treur te gast bij radioprogramma’s Nooit Meer Slapen en TROS Nieuwsshow.

Ook 4 sterren op Cutting Edge: Franca Treur heeft niet veel woorden nodig om de Mens te beschrijven. In twee pagina’s vertelt ze meer dan anderen in tweehonderd. Ze verhief ‘schrijven is schrappen’ tot een kunst, en verzamelde haar beste werk tot nu in de kortverhalenbundel ‘X & Y’. Drieëndertig verhalen over een mannetje een vrouwtje, over een X en en Y, die niets bijzonders doen behalve bedriegen, verliefd worden, huichelen, beminnen, vallen en weer opstaan. Kortom, leven. Treur is niet uniek in wat ze doet, maar ze is er wel verdomd goed in.

Ook 4 sterren in de regionale bladen (Leidsch dagblad, Haarlems dagblad): ‘Franca Treur toont zich in deze kleine verhaaltjes weer een scherpe observator van de alledaagse lichtkomische tragiek van het bestaan die zij ook in haar debuut Dorsvloer vol confetti was.’